Ιταλός μετεωρολόγος: Η πολιτική δίνη φέρνει ανατροπές τέλος Νοέμβρη

Πώς η Πολική Δίνη μπορεί να προκαλέσει κρύο, κακοκαιρία και ακραία φαινόμενα στην Ευρώπη. Γράφει ο Ιταλός μετεωρολόγος, Ματία Γκουσόνι, στο IL Meteo.

Ιταλός μετεωρολόγος: Η πολιτική δίνη φέρνει ανατροπές τέλος Νοέμβρη

Από τα τέλη Νοεμβρίου έως τις αρχές Δεκεμβρίου, ενδέχεται να ενεργοποιηθούν ενδιαφέρουσες ατμοσφαιρικές διεργασίες στα μεγάλα γεωγραφικά πλάτη, με πιθανές συνέπειες και στον καιρό που θα επηρεάσει την Ευρώπη και την Ιταλία. Πολλά θα εξαρτηθούν από τη συμπεριφορά της Πολικής Δίνης, της θεμελιώδους ατμοσφαιρικής δομής που καθορίζει τη «μοίρα» της ψυχρής περιόδου.

Πολική Δίνη: Πώς σχηματίζεται και πώς συμπεριφέρεται

Με την άφιξη του φθινοπώρου, οι αρκτικές και πολικές περιοχές αρχίζουν να λαμβάνουν λιγότερο ηλιακό φως. Η μείωση της ηλιακής ενέργειας οδηγεί σε πτώση των θερμοκρασιών, με αποτέλεσμα ο Βόρειος Πόλος να ψύχεται σταδιακά. Αυτή η αλλαγή στην κυκλοφορία πάνω από τον Αρκτικό Ωκεανό γίνεται ιδιαίτερα αισθητή στη βόρεια Ευρασία, όπου εμφανίζονται οι πρώτες έντονες ψυχρές εισβολές και οι πρώτες χιονοπτώσεις στη βόρεια Σιβηρία.

Η ψύξη αυτή προκαλεί μείωση της ατμοσφαιρικής πίεσης τόσο στο έδαφος όσο και σε μεγαλύτερα ύψη, μέχρι και τη στρατόσφαιρα (8–50 km). Η μείωση της πίεσης στην Αρκτική δημιουργεί μια μεγάλη διαφορά πίεσης μεταξύ της πολικής και της υποτροπικής ζώνης, ενισχύοντας την ανάπτυξη ενός εκτεταμένου συστήματος χαμηλών πιέσεων γύρω από τον Βόρειο Πόλο, που εκτείνεται από την τροπόσφαιρα έως τη στρατόσφαιρα.
Αυτή η αχανής, παγωμένη «κοιλότητα» είναι η Πολική Δίνη.

Πώς επηρεάζει τον καιρό στην Ευρώπη

Η Πολική Δίνη δεν είναι πάντα το ίδιο ισχυρή. Η συμπεριφορά της επηρεάζεται από την ατμοσφαιρική δυναμική των μεσαίων γεωγραφικών πλατών.

Όταν είναι ισχυρή και συμπαγής, το ψύχος παραμένει εγκλωβισμένο στον Βόρειο Πόλο. Σε αυτή την περίπτωση, ο καιρός στην Ιταλία (και συχνά και στη Νότια Ευρώπη) παραμένει πιο σταθερός, με υψηλές πιέσεις και ήπιες εισβολές αέρα.

Όταν εξασθενεί ή «σπάει», η κατάσταση αλλάζει δραματικά: η δίνη μπορεί να χωριστεί σε δύο ή περισσότερα τμήματα, τα οποία παρασύρουν πολύ ψυχρό, ασταθή αέρα προς τα νότια. Αυτό αυξάνει σημαντικά την πιθανότητα ψυχρών εισβολών ή και παγετώνων κυμάτων στην Ευρώπη και στη Μεσόγειο.

Πολική Δίνη σε Κρίση: Η Τάση από Τέλη Νοεμβρίου έως Αρχές Δεκεμβρίου

Τις τελευταίες ημέρες οι θερμοκρασίες πέφτουν ραγδαία — τόσο στη στρατόσφαιρα όσο και στην τροπόσφαιρα — πάνω από τον Αρκτικό Ωκεανό. Αυτό ευνοεί τη δημιουργία ενός πρώτου, ιδιαίτερα ψυχρού πυρήνα αέρα, ο οποίος αποτελεί τον «πυρήνα» της νέας στρατοσφαιρικής Πολικής Δίνης.

Οι μακροπρόθεσμες προβλέψεις για τα τέλη Νοεμβρίου σκιαγραφούν ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον σενάριο:
σύμφωνα με τις τελευταίες ενδείξεις, η δίνη ενδέχεται να επηρεαστεί από μπλοκ υψηλής πίεσης πάνω από την Αρκτική και από κυματισμούς στον αεροχείμαρρο, ατμοσφαιρικές διαταραχές που οι μετεωρολόγοι αποκαλούν «ανοδικές κυματικές πιέσεις».

Αν αυτά επιβεβαιωθούν, η Πολική Δίνη μπορεί να αποδυναμωθεί, να χάσει τη συνοχή της και να εισέλθει σε φάση κρίσης. Αυτό θα επιτρέψει σε πολύ ψυχρές αέριες μάζες να κατηφορίσουν προς τα νότια, προκαλώντας κύματα έντονου κρύου, κακοκαιρία και πιο ακραία καιρικά φαινόμενα στην Ευρώπη.

Εάν η τάση αυτή επιβεβαιωθεί, είναι πιθανό μέρος του παγωμένου αέρα που σήμερα παραμένει εγκλωβισμένο στις πολικές περιοχές να κινηθεί προς χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε επεισόδια κρύου και έντονης κακοκαιρίας από τα τέλη Νοεμβρίου έως τις αρχές Δεκεμβρίου, με πιθανή — αλλά ακόμη αβέβαιη — εμπλοκή και της Ιταλίας, φυσικά και της Ελλάδας.